هر سال چندین و چند دنبالهدار به حد رصد با تلسکوپهای آماتوری میرسند اما توجه چندانی را به خود جلب نمیکنند. اما در روزهای پیش رو دنبالهدار ۴۶P/Wirtanen پایان خوبی را برای رصدگران دنبالهدارها در سال ۲۰۱۸ رقم خواهد زد.

Credit: Gerald Rhemann (Namibia)
دنبالهدار ۴۶P/Wirtanen که این شبها در حد رصد با دوربینهای دوچشمی قرار دارد ۲۵ آذر به نزدیکترین فاصلهاش از زمین خواهد رسید و از ۱۲ میلیون کیلومتری زمین گذر خواهد کرد. پیشبینی میشود در این تاریخ قدر این دنبالهدار به حدود سه تا چهار برسد و در حد رصد با چشم غیرمسلح قرار بگیرد. هرچند که ماه کامل رصد این دنبالهدار را سخت خواهد کرد.
این دنبالهدار در سال ۱۹۴۸ کشف شد. در آن زمان دورهی تناوبی (هر بار گردش آن به دور خورشید) این دنبالهدار ۶/۷ سال اعلام شد اما در سالهای بعد و با گذر آن از نزدیکی مشتری دورهی تناوبی آن تحت تاثیر گرانش این سیارهی پرجرم به ۵/۵ سال کاهش پیدا کرد.
امسال دنبالهدار ۴۶P/Wirtanen گذر بسیار نزدیکی از کنار زمین خواهد داشت. آنقدر نزدیک که در رتبهبندی دنبالهدارهای نزدیک به زمین از سال ۱۹۵۰ تا کنون رتبهی دهم را به خود اختصاص میدهد.
دنبالهدار ۴۶P/Wirtanen در حال حاضر در نیمکرهی جنوبی آسمان قرار دارد اما از عرضهای جغرافیایی شمالی میانی (مانند ایران) نیز دیده میشود. در هفتههای پیش رو این دنبالهدار وارد بخشهای شمالی آسمان خواهد شد و در بیشتر طول شب بالاتر از افق خواهد بود.

Credit: Sky & Telescope
۴۶P/Wirtanen در ۲۵ آذر درست از بین خوشهی پروین و خوشه قلائص گذر خواهد کرد. در دوم و سوم دی نیز این دنبالهدار از نزدیکی ستارهی پرنور عیوق عبور خواهد کرد.
پیشبینیهای مختلفی دربارهی قدر ۴۶P/Wirtanen در زمان رسیدن به نزدیکترین فاصلهاش از زمین انجام شده است. رصدخانهی اخترفیزیکی اسمیتسونین کمینهی قدر این دنبالهدار را حدود هشت اعلام کرده است. اما پیشبینیهای یک متخصص دنبالهدار ژاپنی خوشبینانهتر است و قدر آن را حدود چهار تا سه اعلام کرده است. به نظر میرسد نظر رصدگر ژاپنی بیشتر به واقعیت نزدیک باشد.
به نظر میرسد گیسوی ۴۶P/Wirtanen نیز در زمان رسیدن به نزدیکترین فاصله از زمین حدود یک تا ۱/۵ درجه (دو تا سه برابر قرص ماه کامل) گسترده شود.
اما اندازهی ظاهری بزرگ این دنبالهدار کار رصد آن را سخت میکند. به خصوص اگر آلودگی نوری زیادی در محل رصدتان وجود داشته باشد دیدن این دنبالهدار بسیار سخت و حتی غیرممکن خواهد بود. چرا که نور ۴۶P/Wirtanen بسیار پراکنده است. بنابراین فقط به قدر کم این دنبالهدار توجه نکنید، چرا که گستردگی آن کار رصد را بسیار سخت میکند. بهتر است برای رصد ۴۶P/Wirtanen از دوربین دوچشمی یا تلسکوپ در بزرگنمایی کم استفاده کنید.
حضور ماه کامل در آسمان نیز کار رصد را با مشکل مواجه میکند. بنابراین بهتر است پیش از رسیدن ماه به فاز کامل در اول دی، پس از غروب ماه ۴۶P/Wirtanen را رصد کنید. پس از گذشتن از ماه کامل نیز در ساعات پیش از طلوع ماه فرصت خوبی برای رصد این دنبالهدار ایجاد میشود.