در این عکس تماشایی تلسکوپ فضایی هابل خوشه‌ی کهکشانی PLCK G004.5-19.5 به تصویر کشیده شده است. ماهواره‌ی پلانک سازمان فضایی اروپا (ESA) این خوشه‌ی کهکشانی را برای اولین بار ثبت کرد. کار اصلی ماهواره‌ی پلانک بررسی تابش زمینه‌ی کیهانی (امواج به جامانده از انفجار بزرگ) است. دانشمندان در بررسی داده‌ّ‌های پلانک متوجه تغییراتی در تابش زمینه‌ی کیهانی شدند که در نهایت مشخص شد این تغییرات را الکترون‌های پرانرژی گازهای میان‌خوشه‌ای پدید آورده‌اند.
کهکشان بزرگی که در مرکز تصویر دیده می‌شود پرنورترین کهکشان این خوشه است و کمی بالاتر از آن می‌توانید کمانی را که بر اثر پدیده‌ی همگرایی گرانشی ایجاد شده است بینید. در پدیده‌ی همگرایی گرانشی نور اجرام دوردست پس از گذر از میدان گرانشی اجرام پرجرم و نزدیک‌تر تقویت و خمیده می‌شود. چیزی شبیه به آن چیزی که پس از گذر نور از عدسی اتفاق می‌افتد. به این ترتیب خوشه‌های کهکشانی پرجرم می‌توانند همچون یک تلسکوپ طبیعی قوی عمل کنند و اجرام دوردست عالم را برای‌مان آشکار کنند.
به جز چند ستاره‌ای که در تصویر دیده می‌شوند و همگی در کهکشان خودمان راه شیری قرار دارند تمام اجرامی که در تصویر می‌بینید کهکشان‌های دوردست‌اند. نور این کهکشان‌ها بر اثر پدیده‌ی انتقال به سرخ بیش از آن‌چه که در واقعیت هستند به سمت قرمز گراییده شده‌اند. اخترشناسان می‌توانند با بررسی انتقال به سرخ اجرام به فاصله‌ی آن‌ها پی ببرند. با استفاده از همین روش اخترشناسان فاصله‌ی خوشه‌ی کهکشانی PLCK G004.5-19.5 را بیش از پنج میلیارد سال نوری محاسبه کرده‌اند. به عبارت دیگر نور کهکشان‌های این خوشه بیش از پنج میلیارد سال در راه بوده تا به چشمان تیزبین تلسکوپ فضایی هابل برسد. اما کهکشان‌های پس‌زمینه (مانند کمانی که در بالا به آن اشاره شد) فاصله‌ی بیشتری از ما دارند و مربوط به دوران ابتدایی عالم‌اند.
این تصویر بخشی از برنامه‌ی رصدی RELLICS است. در این برنامه از ۴۱ خوشه‌ی کهکشانی پرجرم تصویربرداری خواهد شد تا در میان آن‌ها پرنورترین کهکشان‌های بسیار دور شناسایی شوند. در مرحله‌ی بعد تلسکوپ فضایی جیمز وب این کهکشان‌ها را مورد مطالعه‌ی دقیق‌تر قرار خواهد داد. تلسکوپ ۶/۵ متری جیمز وب در سال ۲۰۱۹ به فضا پرتاب خواهد شد و احتمالا تحولی بزرگ در علم اخترشناسی ایجاد خواهد کرد.
از فروشگاه آسمان شب دیدن کنید
