آخرین پناهگاه
حدود دوهزار سال پیش، پراکندگی یوزپلنگ بسیار گسترده بوده و شامل مناطق وسیعی از آفریقا و آسیا می‌شده است. در آسیا، اکثر زیستگاه‌های دشتی و استپی در جنوب‌غربی این قاره از هندوستان، پاکستان، افغانستان، ایران، ترکمنستان، ازبکستان، قرقیزستان و قفقاز تا عراق، سوریه، اردن، فلسطین و شبه‌جزیرهٔ عربستان محدودهٔ قلمروِ این جانور به‌شمار می‌رفت. در آفریقا نیز، از کِیپ در جنوب تا دریای مدیترانه در شمال، به‌جز جنگل‌های انبوه و صحراهای خشک، این جانور به‌وفور یافت می‌شده است.
انسان از چندهزار سال پیش قابلیت‌های بالای یوز را می‌شناخته و آن را برای شکار با خود همراه کرده بوده است. تربیت یوز و یوزداری رفته‌رفته به امری متداول در دربار شاهان و سلاطین به‌ویژه در آسیا تبدیل شد. مارکوپولو در سفرنامهٔ خود از هزار قلاده یوزپلنگ نام می‌برد که قوبلای‌خان، پادشاه مغول، برای شکار در کاخ تابستانی خود نگهداری می‌کرده است. البته خاور دور هیچ‌گاه قلمرو یوزپلنگ‌های امروزی نبوده‌اند و همه این تعداد یوز از هندوستان و غرب آسیا، نظیر ایران و کشورهای هم‌جوارش، گرفته شده و به آنجا برده شده بودند.
باقر نظامی بلوچی
عضو هیئت علمی دانشگاه محیط‌زیست و مشاور علمی پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی
جواد نجفی
کارشناس پروژه حفاظت از یوزپلنگ آسیایی