خبرهای جدید و جذاب از منظومه‌ی تراپیست -۱

باز هم اخباری هیجان‌انگیز از دنیای سیارات فراخورشیدی! منظومه‌ی تراپیست-۱ که که کشف آن یکی از مهم‌ترین اخبار نجومی سال گذشته بود اکنون دوباره به سرخط خبرها بازگشته است. نتایج مطالعات جدید دانشمندان نشان‌دهنده‌ی احتمال وجود مقدار زیادی آب در برخی از سیارات این منظومه است.

تراپیست-۱ منظومه‌ای از هفت سیاره با اندازه‌ای مشابه زمین است که همگی به دور یک ستاره‌ی کوتوله‌ی بسیار سرد در فاصله‌ی چهل سال نوری از زمین می‌گردند. سه عدد از این سیارات در کمربند حیات ستاره‌ی مادر جای گرفته‌اند؛ منطقه‌ای پیرامون ستاره که آب می‌تواند در سطح سیاراتی که در این ناحیه قرار دارند به شکل مایع جریان داشته باشد.

مطالعات جدید دانشمندان نشان می‌دهد که این سیارات بیشتر از سنگ ساخته شده‌اند و ممکن است برخی از آن‌ها میزان زیادی آب را در خود جای داده باشند. چگالی این سیارات در مطالعه‌ای که به تازگی انجام شده با دقت بیشتری محاسبه شده است. نتایج بیان‌گر آن هستند که بخش قابل توجهی از جرم (تا حدود پنج درصد) برخی از سیارات منظومه‌ی تراپیست-۱  ممکن است از آب تشکیل شده باشد. این یعنی حدود ۲۵۰ برابر آب موجود در اقیانوس‌های زمین!

چهارمین سیاره‌ی این منظومه از نظر اندازه، چگالی و انرژی دریافتی از ستاره‌ی مرکزی بیشترین شباهت را به زمین دارد. سیاره‌ای که بیشتر از سنگ ساخته شده و احتمال وجود آب مایع نیز در آن وجود دارد.

این تحقیق بر پایه‌ی رصدهای تلسکوپ‌های زمینی و فضایی مختلف به دست آمده است. گروهی از دانشمندان به سرپرستی Simon Grimm از دانشگاه برن سوییس روش‌های مدل‌سازی کامپیوتری بسیار پیچیده‌ای را بر روی داده‌های موجود پیاده کردند تا چگالی این سیارات را با دقتی بسیار بهتر از قبل محاسبه کنند.

این گروه با شبیه‌سازی مدار سیارات و ساخت مدل‌های کامپیوتری و مقایسه‌ی آن با آن‌چه که داده‌های رصدی واقعی نشان می‌دهند جرم این سیارات را محاسبه کردند.

مقایسه‌ی چگالی این سیارات با مدل‌های ترکیبات سیارات نشان می‌دهند که هفت سیاره‌ی منظومه‌ی تراپیست-۱ به احتمال زیاد دنیاهای خشکی نیستند و ممکن است موادی مانند آب در آن‌ها وجود داشته باشد.

در مطالعه‌ی دیگری که بر اساس داده‌های تلسکوپ فضایی هابل انجام شد هیچ نشانه‌ای از وجود جوی سرشار از هیدروژن در سه سیاره‌ی این منظومه مشاهده نشد. هیدروژن گازی گلخانه‌ای است که اگر به میزان زیاد در این سیارات وجود می‌داشت آن‌ها را تبدیل به جهنمی سوزان می‌کرد.

البته باید به این نکته توجه داشت که با اطلاعات فعلی کماکان نمی‌توان راجع به وجود حیات در این سیارات اظهار نظر کرد. اما در هر صورت این اطلاعات گامی رو به جلو برای ادامه‌ی کاوش این منظومه و بررسی امکان وجود حیات در سیارات آن است.

تراپیست-۱ در سال‌های آینده یکی از سوژه‌های مهم نسل بعدی تلسکوپ‌ها، مانند تلسکوپ فوق‌العاده بزرگ (ELT) رصدخانه‌ی جنوبی اروپا (ESO) و تلسکوپ فضایی جیمز وب خواهد بود و ممکن است کماکان ما را با خبرهای جذاب دیگری غافلگیر کند.