آلودگی نوری پدیدهٔ مخربی است که اثرات منفی آن در زمینه‌های مختلف قابل بررسی است. از تاثیرات آن بر روی انسان، گیاهان و جانوران گرفته تا از دست رفتن آسمان‌های تاریک.
نتایج مطالعهٔ جدید دانشمندان نشان می‌دهد که تقریبا در سراسر کرهٔ زمین، چه در کشورهای توسعه یافته و چه در کشورهای در حال توسعه، آلودگی نوری در حال افزایش است.
در این مطالعه و با بررسی داده‌های ماهوارهٔ هواشناسی Suomi NPP مشخص شد نورهای مصنوعی در سیارهٔ زمین در بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ حدود ۹ درصد افزایش پیدا کرده است. از آن سو این داده‌ها بیان‌گر آن‌اند گسترهٔ حضور بشر در زمین نیز افزایش یافته و در این بازه وسعت مناطقی که تحت تاثیر نورهای مصنوعی قرار دارند ۲/۲ درصد بیشتر شده است.
کشورهای توسعه‌یافته در این میان آسمان روشن‌تری دارند. دسترسی آسان به برق و نوردپردازی مکان‌های مختلف مثل بزرگراه‌ها، مناطق مسکونی و مرکز شهرها شب‌های این کشورها را بیشتر تحت تاثیر آلودگی نوری قرار داده است.
متاسفانه حتی در کشورهای توسعه‌یافته نیز آلودگی نوری در حال افزایش است و این نشان می‌دهد برنامهٔ مشخصی برای کاهش و کنترل نورهای مصنوعی وجود ندارد. البته در برخی مناطق و به صورت موردی تلاش‌هایی برای کنترل نور صورت گرفته که با موفقیت نیز همراه بوده است.
Credit: Image courtesy of the Earth Science and Remote Sensing Unit, NASA Johnson Space Center
دانشمندان در این مطالعه از ابزار VIIRS ماهوارهٔ هواشناسی Suomi NPP که به هدف ثبت تصاویر دقیق از ابرها در شب ساخته شده استفاده کردند. هدف اصلی از قرار دادن این ابزار در Suomi NPP کمک به پیش‌بینی دقیق‌تر آب‌وهوا بوده اما داده‌های آن برای بررسی نورهای مصنوعی در شب نیز دقت خوبی دارند.
یکی از نتایج جالب توجه این تحقیق کاهش نورهای مصنوعی در کشورهای یمن و سوریه است. اتفاقی که تحت تاثیر جنگ‌هایی است که در سال‌های اخیر این دو کشور را درگیر خود کرده است.
نکته‌ای که در داده‌های VIIRS باید به آن توجه کرد عدم ثبت نورهایی است که در طیف آبی می‌درخشند. در سال‌های گذشته لامپ‌های سدیمی یا هالوژنی روشنایی شهرهایی را تامین می‌کردند که هر دو بیشترین تابش را در طیف زرد دارند. این در حالی است که در بعضی مناطق این لامپ‌ها با لامپ‌های LED جایگزین شده‌اند که تابش‌شان در طیف آبی است.
به این ترتیب سنجش دقیق نورهای مصنوعی، به خصوص در کشورهایی که استفاده از لامپ‌های LED را آغاز کرده‌اند، مشکل است.
پژوهشگران برای حل این مسئله از تصاویری که فضانوردان ایستگاه فضایی بین‌المللی از زمین ثبت می‌کنند استفاده کردند. در تصاویر فضانوردان از زمین آلودگی نوری در تمام طیف‌های نور مرئی ثبت می‌شود. این نکته به دانشمندان کمک می‌کند تا با ترکیب داده‌های ماهوارهٔ Suomi NPP و تصاویر فضانوردان سنجش دقیق‌تری از وضعیت نورهای مصنوعی داشته باشند.
لامپ‌های LED از برخی جهات به کاهش آلودگی نوری کمک می‌کنند، اما از آن سو ممکن است تاثیرات منفی نیز داشته باشند. چرا که بازدهی زیاد و قیمت کم لامپ‌های LED ممکن است باعث افزایش تمایل مردم به استفاده از نورهای مصنوعی شود.
به زودی و در مطلبی جداگانه تاثیرات آلودگی نوری در زندگی انسان و دیگر جانداران سیارهٔ زمین و اهمیت کنترل آن را مرور خواهیم کرد.
از فروشگاه آسمان شب دیدن کنید
